دیدگاه معتزله در مورد مخلوق بودن قرآن را تشریح کنید.

پاسخ:

 این دیدگاه در مقابل اشاعره است که یکی از عقاید اشاعره، قدیم بودن کلام خداست، که از فروع این عقاید اشعریان ، کلام نفسی در مقابل کلام لفظی  می باشد.[1]

         یکی از مهمترین جریانهای فکری و عقیدتی در دوران امام هادی ـ علیه السلام ـ جنجال و کشمکش شدید بر سر مخلوق بودن یا مخلوق نبودن قرآن بوده که گروه «معتزله» که در عقل گرایی افراط کرده بودند «مخلوق» و «حادث» بودن قرآن را در ارتباط با صفات خدا مطرح کردند و با «قدیم» بودن قرآن که گروه «اشاعره» و اهل حدیث از آن جانبداری می کردند، به مخالفت برخاستند

ادله معتزله برای اثبات حادث بودن قرآن:

مهم‌ترین ادله‌ معتزله برای دفع شبهه قدیم بودن قرآن، دو دسته  ادله عقلی و نقلی  می باشد:
برخی از دلایل عقلی:

1- کلام قابلیت بقا ندارد، در حالی که موجود قدیم، واجب الوجود است و خود به خود باقی است. بنابراین، چگونه می‌‌توان کلام( قرآن) را قدیم پنداشت؟.

2- لازمه قدیم بودن کلام خداوند متعال این است که مثل خداوند متعال باشد؛ در حالی که خداوند مثلی ندارد.

دو. دلیل نقلی حدوث قرآن

یکی از مهمترین ادله نقلی آنها، آیاتی از قرآن است که لفظ حدیث و محدث را برای قرآن، بعنوان کلام الهی بکار برده که این وصف دلالت بر حدوث و قدیم نبودن قرآن دلالت دارد:

ما يَأْتِيهِمْ مِنْ ذِكْرٍ مِنْ رَبِّهِمْ مُحْدَثٍ إِلَّا اسْتَمَعُوه(انبیاء:2)؛ از سوى پروردگارشان برايشان هيچ اندرز تازه‏اى نيامد، جز آنكه آن را شنيدند.

[1] . بهجت پور، عبدالکریم، تفسیر فریقین، قم، آثارنفیس، 1391ه، ص 200.