موسیقی حرام و فلسفه آن

آیا موسیقی حلال است یا حرام؟

براساس نظریه اکثر مراجع فعلی موسیقی بر دو قسم است:

1 ـ موسیقى مطرب و مناسب با مجالس لهو و لعب و عیاشی.

2 ـ موسیقى غیر مطرب و معمولى که انسان را به هیجان شهوى وا دار نمی‌کند .

‌تمامى فقهاى عظام قسم اول را حرام می‌دانند؛ هم نواختن آن و هم یادگیرى و یاد دادن آن و هم گوش کردن‌به آن را، ولى قسم دوم را حرام نمی‌دانند، مگر آیات عظام: گلپایگانى (‌ره) و صافى گلپایگانى (‌دام عزه).

‌علت تحریم موسیقى قسم اوّل واضح است، زیرا موسیقی‌های شهوت زا انسان را به لهو و لعب و عیّاشى و‌بى و بند و بارى سوق می‌دهد و باعث تزلزل اعتقادات مذهبی می شود لذا از رسول گرامی اسلام نقل شده: «‌سه چیز قلب انسان را پر قساوت می‌گرداند: شنیدن و گوش دادن به‌صداها و گفتارهاى لهو؛ دنبال صید رفتن براى خوشگذرانی؛ به دربار شاهان رفت و آمد کردن.»[1]

‌باز فرمود: «‌چهار چیز قلب را فاسد می‌کند و موجب نفاق قلبى می‌شود: گوش دادن به لهویات؛ فحّاشی‌کردن؛ به دربار سلاطین رفت و آمد کردن و دنبال صید رفتن».[2]

‌امام صادق(ع) فرمود: «‌زن آوازه خوان (‌مغنیّه) ملعون است و هرکس او را به منزل دعوت کند و به او پول‌بدهد، ملعون است».[3]

‌علی(ع) فرمود: «‌پولى که به آوازه خوان هرزه داده می‌شود، حرام است».[4]

‌یکى از اصحاب رسول خدا از جایى عبور می‌کرد. صدای موسیقى شنید. انگشت‌هایش را در گوشش کرد تا‌صدا را نشنود و سپس گفت: با پیامبر از جایى می‌گذشتیم که این چنین بود. پیامبر با دست‌هایش گوشش را‌گرفت تا صدا را نشنود».(5)

‌باز رسول الله فرمود: «‌غنا و آوازهاى لهوى (‌ترانه) باعث نفاق در قلب می‌شود(6)و فرمود: «‌از شنیدن‌چنگ و غنا دورى کنید. آن‌ها در قلب شما نفاق ایجاد می‌کند(7) ؛ یعنى کم کم طورى می‌شوید که ظاهراً مسلمان‌هستید، ولى در عمل و کردار اسلام را قبول ندارید.

‌آثار بد موسیقى بر فرد و جامعه:

1 ـ اعتیاد به موسیقی: یکى از آثار سوء موسیقى این است که نوازنده یا شنونده را معتاد می‌کند و این اعتیاد‌عواقب بدى به دنبال دارد.

2 ـ سر و صداى زیاد براى دستگاه شنوایى زیان آور است.

3ـ تأثیر سر و صداى زیاد بر روح و روان انسان نیز یکى از آثار بد موسیقى قلمداد می‌شود.

‌سر و صداى زیاد حساسیت را نسبت به حمله ویروس‌ها زیاد می‌کند و ناراحتی‌های کلیوی، زخم معده و‌فساد دندان‌ها از آثار بد سر و صدا محسوب می‌شود(8)

4 ـ تأثیر موسیقى بر معده: براساس آزمایش‌هایى که پرفسور «‌لودویگ دوملینگ» درباره موسیقی‌هاى شب‌کوتاه، موزارت، سمفونی، سرنوشت بتهون، موزیک بیت، آوازهاى پاپ یعنى موزیک مدرن نسل جوان انجام‌داده و آزمایشهای مکررّ انجام گرفته، ترشح عصاره گوارشى معده و اسید کلریدریک در کسانى که به موزیک‌پاپ گوش کرده بودند، بیش از سائرین تقلیل و کاهش یافته بود(9)

5 ـ تأثیر منفى موسیقى در عمر: در بررسی‌هایى که محققّان کرده‌اند، از بین 46 نفر موسیقی‌دان و نوازندگان‌ایتالیایی، فرانسوی، انگلیسی، آلمانى و غیره، متوسط عمر آنان 47 سال بوده است.

‌بنابراین موسیقى مخصوصاً موسیقی‌هاى هیجان آور باعث بروز مفاسدى در افراد و جامعه می‌شود که قابل‌چشم‌پوشى نیست و زمینه‌ساز مفاسدی از قبیل فسادهاى اخلاقی، بزهکاری، لاابالی‌گری، شهوت رانی‌های‌مضرّ مانند استمناو همجنس بازى می‌شود. لذا اگر مختصر نفعى داشته باشد، باید به خاطر مضارّ عمده‌اش از آن‌چشم پوشى کرد.

پی نوشت ها:

(1)میزان الحکمه، عنوان 3122.

(2)میزان الحکمه، عنوان 3122.

(3)همان . عنوان 3123

(4) همان.

(5) همان، عنوان 3121.

(6)همان، عنوان 3121.

(7)همان، عنوان 3121.

(8)اولین دانشگاه و آخرین پیامبر، ج 15، ص 161، با تلخیص.

(9)همان، ص 185 به بعد با تلخیص.