آرشیو پرسش و پاسخ ها: فضائل اخلاقی

راه تقویت اراده

چند توصیه برای تقویت اراده بیان کنید.

قبل از بیان راه‏های تقویت اراده بهتر است فرد با اراده را توصیف کنیم. فرد با اراده کسی است که وقتی در مورد کاری به خوبی تأمّل کرد ، تصمیم به انجام آن می‏گیرد و با فعّالیّت و ثبات قدم آن را به اجرا درمی‏آورد.بنابراین بر تصمیمی غلط پافشاری نمی‏کند.در مقابل، فردی که دارای اراده ضعیف است، با کمترین مشکل از انجام کار دلسرد شده و کوشش خود را متوقف می‏کند.فردی که اراده قوی دارد آنچه را که با تأمّل خواسته استبا کوشش و ثبات قدم درپی تحقق آن برمی‏آید.برای تقویت اراده طی مراحل ذیل لازم است: ۱ . ارزیابی:در این مرحله باید به مدت چهار روز، و هر روز پنج دقیقها عمال و رفتار خود را به بوته‏ امتحان و سنجش درآورید و بررسی کنید که اعمال شما چقدر به دنبال اراده است و آیا پس از اراده، پیگیری و ثبات دارید یا احساسات و محرک‏ های بیرونی شما را متوقف می‏کند؟ در ضمن تعیین کنید که چند درصد از اعمال شما به صورت عادت و خالی از اراد هاست.در این مرحله پی خواهید برد که‏اراده شما لااقل در بعضی از موارد نارساست و ملاحظه خواهید کرد که اگر بعضی از اعمال شما با اراده قوی انجام شود، بازده خیلی بیشتری خواهید داشت و لذا به اهمیت تقویت اراده پی خواهید برد. ۲ . در مرحله دوم باید از تلقین استفاده کنید.اولا تلقین ‏های منفی را به تدریج از خود دور کنید. مثلا این جمله را که «من همیشه کارها را ناتمام رها می‏کنم» یا «هر چیز کوچکی، اراده مرا متزلزل می ‏کند» از خاطره خود حذف کنید.در عوض باید به خود تلقین کنید که «کسب اراده قوی برای من آسان است و سعی خود را در این جهت مصروف خواهم کرد.» ۳ . هر روز تعدادی کار ارادی برای خود ترتیب دهید.این کارها باید مستلزم جد و جهد واقعی باشد.هم چنین این کارها نباید خارج از توانایی فعلی شما باشد.مثلاً هر روز صبح برنامه‏ای را برای تمام روز تنظیم کنید که بدون اغراق و زیاده‏ روی باشد و سپس به هر قیمتی آن را دنبال کنید.هیچ چیز نباید مانع کار شما شود. ۴ . تعداد کارهای ارادی و میزان مشکل بودن آنها را به‏تدریج افزایش دهید. ۵ . محاسبه: هر شب اعمال ارادی موفق و موارد ضعف را یادداشت کنید.در موفقیت‏ها شکرگزار باشید و در صدد رفع ضعف ‏ها برآیید. ۶ . آخرین نکته که در واقع هم به منزله شرطی برای همه مراحل بالا وهم عاملی برای تقویت اراده است، توجه به این نکته می‏باشد که اولا همه قدرت و نیروهای ما از خداست و لذا در برابر موانع از خداوند استعانت جوییم و ثانیا اراده ما باید در جهت اراده خداوند باشد؛ یعنی آنچه خداوند اراده می‏کند ما هم اراده کنیم. افرادی که اراده آنها در جهت معصیت است، ثبات قدم ندارند و به راحتی در برابر مشکلات متوقفمی‏ شوند، ولی اگر انسان به دنبال رضای خداوند باشد و خواست او در جهت انجام وظیفه باشد، مسلما اراده او آهنین و خلل ‏ناپذیر خواهد شد.از این رو همه دیدیم که امام خمینی(ره) با اراده‏ای محکم در برابر همه مشکلات ایستاد و انقلاب را به پیروزی رساند و این اراده محکم دلیلی نداشت مگر اینکه ایشان رضای خدا و وظیفه الهی را اراده کرده بود.حاصل آنکه تقویت اراده امری تدریجی است نه دفعی، و تلاش مستمر وپیگیری می‏ طلبد.از جمله اموری که برای تقویت اراده مناسب است موارد زیر می‏باشد: ۱ . روزه ‏داری. ۲ . ورزش، به ویژه کوهنوردی. ۳ . مداومت بر مخالفت با تمایلات پوچ نفسانی. ۴ . دوری از اموری که موجب سستی و ضعف اراده می‏شود مانندخواب زیاد، بیکاری، تنبلی و ... . ۵ . اشتغال به فعالیت‏های سخت و دشوار