اعتدال حضورعقل واحساس درزندگی حضرت فاطمه(س)

س:اعتدال حضورعقل واحساس درزندگی حضرت فاطمه(س)چگونه است؟

ج:. درحيات او عاطفه و تعقل را توأماً مى بينيم ولى عاطفه و احساسش تحت راهبرى عقل و اين براى زندگى يك زن مايه شگفتى و حيرت است .
معمولاً آدمى اگر در تعقل قوى باشد در احساس ضعيف خواهد بود و اگر در احساس نيرومند باشد در تعقل ضعيف است. شگفتى حيات فاطمه (س) و حتى همسرش على (ع) در اين است كه آنها در آنجا كه جاى عاطفه است در منتهاى اوجند و آنجا كه جاى تعقل است باز هم در منتهاى اوج.
شما زندگى اميرالمومنين على (ع) را ببينيد، براى او خبرى مى‏ آورند كه از پاى دخترى يتيم خلخالى را ربودند شب تا به صبح نمى ‏خوابد، مى‏ گريد و مى ‏لرزد كه خدايا من على (ع) چنين حكمى را به كسى نداده ‏ام و آنجا كه مسأله جهاد و مبارزه در راه خدا مطرح مى ‏شود به ميدان مى‏ رود و مى ‏رزمد و به شمشير كجش مى ‏غرد كه با على (ع) نامردى مكن .
فاطمه (س) جفت وهمتاى على (ع) و به عبارتى نسخه ثانى على (ع) است. در جاى عاطفه و احساس چنان اشك مى ‏ريزد و مى‏ گريد كه طوفانى ايجاد مى‏ كند و درجاى تعقل و احساس چنان معقول سخن مى ‏گويد كه خاطره رسول الله را در فصاحت و بلاغت زنده مى ‏سازد.

دنياى فاطمه (س) دنيائى آميخته با تعقل و احساس است، از ديدى نمونه كامل انديشه است و از ديدى ديگر نمونه كامل عاطفه و احساس، و غلبه احساس بر او سبب نمى‏ شود كه از مقصدى عقلانى دور گردد. او زندگى توأم با بصيرتى براى خود برگزيده و بر آن اساس به پيش مى‏ رود. زيرا مى ‏داند حيات بدون بصيرت نوعى بيراهه رفتن است كه سرعت مسير در آن سبب بعد مسافت ودورى بيشتر از هدف مى ‏گردد (العاقل على غير بصيرة، كالسائر على غير الطريق لا يزيده سرعة السير الا بعداً) .
او هم چون ديگران احساس و عاطفه دارد، لذت و نفرت را مى‏ فهمد و يا وجود آن را اداراك مى ‏كند ولى زندگى هوسى ندارد، احساس او هم انديشيده است و از خامى و ناپختگى نسبى به دور است. حيات توام با معرفت دارد كه با ايمان و باور قلبى آميخته است .
احساس فاطمه (س) در لفافه ايمان است و عقيده و پيچيده است به عشق و حرمت گذارى به حقيقت و اين خود حكايت دارد از درهم آميختگى عقل و احساس و غلبه عقل بر احساس، فاطمه (س) با در آميختن اين دو با يكديگر سندى مى‏ سازد براى اخلاص و وفادارى به حق، دوستدارى حقيقت، طرفدارى از علم، و به كارگيرى از آن در راه خدا. او در سايه حيات عقلى؛ خويشتن را مسؤول راه نشان دادن مى ‏داند و در سايه حيات احساسى، خود را مسؤول به راه اندازى مردم وشور آفرينى در آنان براى سرعت سير در راه هدف .

حاصل چنان زندگى آميختگى قول وايمان و عمل است. او شعار مى‏ دهد ولى به دنبال آن فرو نمى‏ خوابد بلكه مى‏ كوشد آن شعار را محقق گرداند و هم شعار او تنها بر آمده از دهان نيست كه با جان همراه است. هم فرد قول وسخن است و هم انسان عمل، پس مصداق اين سرزنش قرآنى نيست كه لم تقولون ما لا تفعلون .
فاطمه (س) نيك مى ‏داند كه سخنان بدون عمل فاجعه نفاق را به دنبال دارد و عمل بدون تعقل بدون كارگيرى شعور و آگاهى فاجعه ويرانى و انحطاط و سقوط را و بدين نظر اين هر دو را پوچ و بى‏ ارزش مى‏ شناسد.
فاطمه (س) محبت دارد ولى جهت ‏دار، مى ‏داند آن را در چه راهى به كار گيرد. دشمنى و خشم دارد ولى آن هم جهت‏ دار و مى ‏داند آن را در چه راهى مصرف كند. او مصداق اين سخن معصوم است كه: يحب فى الله و يبغض فى الله و يسخط فى الله و يرضى فى الله .
تعقل بى عاطفه نقص است و عاطفه بدون انديشه زحمت آفرين. محبت در اووجود دارد زيرا كه اساس دين بر آن استوار است (هل الدين الا الحب)  اما محبت او در جهت دوستدارى خداست. و الذين آمنوا اشد حبا لله .
ما درهمه جنبه‏ هاى حيات فاطمه (س) تعقل و احساس را تواماً مى ‏بينيم  ‏ .