آرشیو پرسش و پاسخ ها: رذائل اخلاقی

درمان بدبینی

 درمان بدبینی چگونه است؟
پاسخ: بدبینی و سوء ظن یکی از رفتارهای ناپسند و زشت انسان‏هاست که خداوند در مذ مت آن می‏ فرماید: ای کسانی که ایمان آورده‏اید از بسیاری از گمان‏ ها بپرهیزید که پاره‏ای ازگمان ‏ها گناه است. مراد از گمان و ظن‏ هایی که باید از آنها خودداری کرد، گمان‏ های نارواو سوءظن است. از علل سرزنش و مذمت بدگمانی در قرآن، آثار ویرانگرآن از جمله غیبت، تهمت، بخل،حقد و کینه‏توزی، حسادت، شرک و نفاقو بروز اختلافات است. درمان هر بیماری و هر دردی از جمله بدبینی منوط به شناخت و آگاهی از علت پیدایش آن و از بین بردن آن علتها است. شما می‏توانید با مراجعه به درون خود و تأمل و تفکر در حال خویش پی ببرید که به چه دلیل نسبت به دیگران بدبین هستید (مرحله تشخیص بیماری) وبعد با از بین بردن آن دلیل و سبب، به درمان بیماری و مشکل بپردازید. دراین باره به توصیه ‏ها و راه کارهای زیر به طور جدی عمل کنید: ۱ . مطالعه آیات و روایاتی که در مذمت و نکوهش بدبینی و سوءظن آمده است و مراجعه به تفاسیر مربوط به آنها. از این طریق اطلاعات و آگاهی شما نسبت به مضرات بدبینی بیشتر می‏شود و زودتر آن را از خود دورمی‏کنید. ۲ . هرگاه نسبت به کسی سوءظن پیدا کردید، هیچ ترتیب اثری به آن ندهید، بلکه سعی کنید با فرد مورد سوءظن رفتاری همراه با حسن ظن داشته باشید، یعنی رفتاری آمیخته با انصاف، جوانمردی، مروت وخیرخواهی نسبت به او تا اینکه این صفت ناپسند به تدریج ضعیف شود ونهایتاً از بین برود. پیامبر اکرم(ص) می‏ فرماید: «به برادرانتان خوش‏ بین باشید تا به صفای دل و پاکی طبع دست یابید.»امام علی(ع) درباره ضرورت خوش‏ بینی به مؤمنان می ‏فرماید: «رفتار برادرت را به بهترین وجه آن حمل کن تا زمانی که کاری از او سر زند که راه توجیه را بر تو ببندد». «هیچ‏گاه به سخنی که از دهان برادرت بیرون آید ـ تا وقتی که برای آن محمل خوبی می‏یابی ـگمان بد مبر». ۳ . هر گاه که مورد حمله سوءظن واقع شدید به خدا پناه ببرید و از اوکمک بطلبید. ۴ . در مواقع سوءظن، افکار خود را با گفتن ذکر و خواندن دعا، روزنامه،مجله، کتاب و... منحرف سازید. ۵ . صفات مثبت و پسندیده دیگران را مدنظر قرار دهید و آنها را برای دیگران بازگو کنید. گفتنی است خوش‏ بینی همواره پسندیده نیست بلکه گاه نابجا و ناپسنداست. مثلاً خوش‏بینی در روزگاری که ظلم و فساد بر حق و صلاح غلبه دارد، چیزی جز خود فریبی نیست. امام علی(ع) می‏ فرماید: «اگر بد کاری بر زمانه و مردم آن غالب شود و کسی به دیگری گمان نیک برد خود رافریفته است.» آن حضرت در نکوهش خوش‏بینی به دشمنان، به مالک اشترهشدار داده، می‏ فرماید: بعد از صلح با دشمنت از او سخت بر حذر باش زیرا گاه دشمن خود را به‏تو نزدیک می‏ کند تا غافلگیرت سازد پس دوراندیش و محتاط باش و به دشمن خوش ‏بین مباش.نکته دیگر اینکه اگر سوءظن شما به دیگران به گونه‏ای باشد که درزندگی روزمره شما اختلال ایجاد می‏کند باید حتماً به روانشناس و یاروانپزشک مراجعه نمایید تا با روان درمانی و یا دارو درمانی، مشکل‏تانرا حل نماید.