آرشیو پرسش و پاسخ ها: فضائل اخلاقی

صله رحم، تمسخر و اثرات منفی

 با توجه به كتاب و سنت مي‏دانيم كه صله رحم در بدترين شرايط نبايد قطع شود، اگر صله رحم با اقوام دور يا نزديك، موجب تمسخر يا تحقير و يامواردي از اين نوع شود، و اثر منفي داشته باشد، در زندگي آن طرف، آيا اين صلهرحم جايز است يا خير؟    
پاسخ: درباره اهميت صله رحم گفته شده كه رحم به هيچ وجه نبايد قطع شود. روايات فراواني داريم؛ مثلاً از امام رضا(ع) نقل شده است كه فرمود: صله رحم عمر سه ساله را سي سال مي‏كند و قطع رحم عمر سي و سه ساله را سه ساله مي‏كند.  از امام صادق(ع) نقل شده كه فرمود: صله رحم اعمال را پاك مي‏كند، اموالرا رشد مي‏دهد، بلاها را دفع مي‏كند، حساب قيامت را براي انسان آسان مي‏كند،اجل‏ها را به تأخير مي‏اندازد.  امام صادق(ع) از قول حضرت اميرالمؤمنين(ع) نقلمي‏كند، كه شما صله ارحام را داشته باشيد حتي اگر با يك سلام كردن باشد.«صلوا ارحامكم ولو بالسلام» . آياتي هم در مورد صله رحم در قرآن آمده است.اين بخش اول، كه اهميت قضيه اقتضا مي‏كند كه ما به آن توجه كنيم و كارينكنيم كه به قطع رحم منجر شود.
اما صله رحم تنها به معناي رفتن به خانه يكديگر نيست، گرچه يكي از مصاديقآن همين مي‏باشد. اما چنان كه از روايات هم برمي‏آيد خود سلام كردن هم يك نوعصله ارحام مي‏باشد. تلفن كردن يك نوع ديگر است، از كوچك‏ترين كه سلام كردن، 
و در زمان ما تلفن زدن مي‏باشد، شروع مي‏شود، و مي‏رود بالا. اما حقيقت صله رحم يعني احسان به رحم و داشتن عاطفه و محبت نسبت به آنها، و رعايت حالآنها، و انفاق به آنها، كه اينها در روايات در معناي صله رحم آمده است. حالامواردي پيش مي‏آيد، خوب مي‏تواند با هديه دادن اين كار را بكند، يا نامه‏ايبراي آنها بنويسد. اينها همه مصاديق صله رحم مي‏باشد مخصوصاً كمك كردن؛مي‏داند كه براي قومش مشكلي پيش آمده، يا خداي نكرده بيمار شده است،وقتي مي‏رود به عيادتش و هديه‏اي براي او مي‏برد، آنجا كه ديگر بحث تمسخر وتحقير نيست، بله برخي خيال مي‏كنند صله رحم، يعني برود منزل اقوام، و آنقوم مرتكب بعضي از گناهان شود. خب مي‏توان آنجا كه مجلس گناه باشد نرفت،و از مصاديق ديگر صله رحم استفاده كرد. همين قدر كه انسان اين كارها را انجامدهد و نسبت به رحم خود اظهار عاطفه داشته باشد، احسان كند و... اينها همهمصاديق صله رحم مي‏شود. در اين صورت ما ديگر هرگز دچار مشكل نمي‏شويمو هيچ وقت به بن‏بست نمي‏رسيم.
به هر حال اگر صله رحم مستلزم تمسخر يا تحقير مؤمن يا وقوع گناه ديگريباشد، بايد ملاحظه كرد كدام يك مهمتر است؟ صله رحم، يا پرهيز از گناهمذكور؟ و با انجام كار مهم‏تر و فساد كمتر تكليف انجام مي‏شود.