قساوت قلب

در روايات‌ عوامل‌ متعددي‌ برای قساوت قلب ذكر شده‌ است‌ از جمله‌: 1.گناه‌ و توبه‌نكردن‌ پس‌ از آن‌؛ 2.پرخوري‌؛ 3.زياد سخن‌ گفتن‌ (غير از ذكر خداوند)؛ 4.ترك‌نماز و ذكر خداوند؛ 5.غرور و سرمستي‌ به‌ دنيا و مقام‌ و...؛ 6.خوردن‌ خون‌ وچيزهاي‌ حرام‌؛ 7.نگاه‌ و معاشرت‌ با بخيل‌؛ 8.بحث‌ و مجادله‌ بي‌ جا؛ 9.گوش‌دادن‌ به‌ لهو و لعب‌؛ 10.شكار حيوانات‌ و...

براي اين كه انسان قساوت را از قلب بزدايد، بايد به چند كار بپردازد: 1. بايد تقوا را در همه حال رعايت كند و هرگز مرتكب گناه نشود. 2. به عبادت و راز و نياز با خدا، عنايت فراواني داشته باشد. 3. در همه حال‌، خدا را حاضر و ناظر خويشتن بداند و از ياد خدا غافل نشود و نسبت به ماديّات و امور دنيا حريص نباشد; 4. براي تكامل روح به انجام كارهاي نيك و خدمت به خلق بپردازد.