خمس در چه مواردی واجب است؟

اگر مقصودتان این است که خمس در چه مواردی واجب است باید بگویم؛ در كتابهاى فقهى منابع اين واجب مهم مالى را هفت چيز 1نوشته اند كه عبارتند از:

1 . مالها و ثروتهايى كه در جنگ با كافران متجاوز, آنان كه هيچ پيمانى با مسلمانان ندارند و در پناه حكومت اسلامى نمى زيند, يا گردنكشان عليه حاكم اسلامى و... به دست مى آيد اگر با اذن امام انجام گرفته باشد.

2 . معدنهاى طلا, نقره, آهن, سرب, مس, روى, گوگرد و... اگر آنچه استخراج شده, بيست دينار باشد.

3 . گنجها و دفينه هايى كه از دل زمين به دست مى آيند, اگر بيش از بيست دينار باشد.

4 . آنچه غواصان از ژرفاى درياها بيرون مى آوردند: مرواريد, مرجان و... اگر ارزش آن به يك دينار برسد.

5 . مال حلال آميخته به حرام. اگر اندازه حرام, روشن نباشد و مالك آن هم معلوم نباشد.

6 . زمينى كه كافر ذمى از مسلمان بخرد.

7 . سودهاى كسبها. درآمدهاى انسان در طول سال, از دادو ستد, كشاورزى, دامدارى, صنعت و...

در وجوب خمس به چيزهايى كه ياد شد, اختلافى نيست و همه فقهاى شيعه آن را پذيرفته اند2.

علماى اهل سنت, در اصل وجوب و تشريع با فقهاى شيعه هماهنگى دارند, ولى آنان, خمس را ويژه غنائم جنگى مى دانند و ديگر موارد هفتگانه را از سرچشمه هاى خمس, نمى شناسند. البته آنان نيز, در معدنها و گنجها, بايستگى پرداخت خمس را پذيرفته اند. ولى نه از باب خمس, بلكه از باب زكات. اينان براين باورند كه در گنجها و معادن زكات است وا ندازه آن هم يك پنجم.